مطبوعتدن بكلنن
يازي آدم (ع م) ايله باشلامش، ايلك وحي اون صحيفه اولارق كنديسنه ويريلمشدي. بيلكي أونملي، آقتاريمي داها ده أونملي اولمشدر، هر زمان. بونڭله برلكده تاريخي اولارق بيلينن اڭ اسكي يازي سيستمي اولارق سومرلر كوستريلير. مصرليلر سيستمي داها بسيط حاله كتيرسه لر ده رسمدن قورتارامدقلري ايچون چوق ده ايشلوسل اولامامشدر.
زمانله هيتيتلر، پرسلر النده چيوي يازيسنه دونمش، ديركن فنيكه ليلر، سوريه اليله ٢٩ حرفه قدر كلن يازي سيستمي يونانليلر و ايتاليه أوزرندن آوروپه يه اولاشمشدر.
عثمانلي يازي يي چوق ايي قوللانمش، چوق كوزل اثرلر ويرمش و آرشيو سيستمي طوتمشدر. نه واركه صنايع دوريميله برلكده آوروپه مطبعه سورجنى ده ایركن كورمش اولمقله برلكده باصيم و ياييم ايشنده أوڭ آلمشدر. كندي فكرياتنى طاشيمه ده أوڭده اولمشدر.
كونمزه كلديگمزده ايش مطبعه دن اوفسته ، اورادن ده ديژيتاله طوغري خيزله يول آلمقده در. وحيله باشلايان بيلكي، كونمزده اينانيلماز أولچولره اولاشمش، طبیعی بو آراده آت ايزي ايت ایزینه قاريشير اولمشدر.
كتله لري يوڭلنديرمه ده اڭ أونملي آراچلردن بري حالنه كلمشدر مطبوعات. كچديگمز ايكي يوز ييل بو قونوده باصيلي مديه أوزرندن حركت ايديلييوردى. شيمدي ايسه ديژيتال مساژلر وار و داها خيزلي و قونترولسز اولارق ياييلمقده ، طوغري ياڭليش، حق باطل قاريشيق اولارق سرويس ايديلمكده در.
بو طوروم، زمان زمان جدّي پروبلملر أورته جك نقطه يه كلديگندن بعض تدبيرلرڭ آلينمه ضرورتي طوغمشدر. هر مملكتده اولديغي كبي عثمانليده ده بو قونوده نظامنامه لر نشر ايتمك طورومنده قالينمشدر. بز ده بو آي سزلرله ايلگيسنه معطوفن ١٨٦٤ مطبوعات نظامنامه سي و ايچرديگي بعض ماده لري پايلاشييورز.
كونمزده بيلگي أورتيم و ياييم خيزي آرتمقله تدبيرلر ده آرتمقده در. فقط چوغي زمان تدبيرلر ياييلانه يتيشه مدىگي ده واقعه در. بيلكينڭ أورنسللگي، بيلكي يه اولاشمه حقّي أونملي و كوزلدر. طوغري و كوزل خبرلرڭ پايلاشیمي و ياييلمسي أونمليدر. قالديكه ايلك بيلكي و نشرينى اللّٰه ياپمشدر. حقيقت بيلكيسنه باغلي كالاراق، حق و ايي اولاني پايلاشارق قاتقيده بولونمق انسانيدر. اولمسي كركن و بزلردن بكلنندر.
الّاكه ياڭليش، ياڭيلتيجي، رنجيده ايديجي، ضرر ويريجي، اهانت بارينديرير وضعيتده اولماسين!
MATBUTTAN BEKLENEN
Yazı Âdem (as) ile başlamış, ilk vahiy on sahife olarak kendisine verilmişti. Bilgi önemli, aktarımı daha da önemli olmuştur, her zaman. Bununla birlikte tarihi olarak bilinen en eski yazı sistemi olarak Sümerler gösterilir. Mısırlılar sistemi daha basit hale getirseler de resimden kurtaramadıkları için çok da işlevsel olamamıştır.
Zamanla Hititler, Persler elinde çivi yazısına dönmüş, derken Fenikeliler, Suriye eliyle 29 harfe kadar gelen yazı sistemi Yunanlılar ve İtalya üzerinden Avrupa’ya ulaşmıştır.
Osmanlı yazıyı çok iyi kullanmış, çok güzel eserler vermiş ve arşiv sistemi tutmuştur. Ne var ki sanayi devrimiyle birlikte Avrupa matbaa sürecini de erken görmüş olmakla birlikte basım ve yayım işinde ön almıştır. Kendi fikriyatını taşımada önde olmuştur.
Günümüze geldiğimizde iş matbaadan ofsete, oradan da dijitale doğru hızla yol almaktadır. Vahiyle başlayan bilgi, günümüzde inanılmaz ölçülere ulaşmış, tabi bu arada at izi it izine karışır olmuştur.
Kitleleri yönlendirmede en önemli araçlardan biri haline gelmiştir matbuat. Geçtiğimiz iki yüz yıl bu konuda basılı medya üzerinden hareket ediliyordu. Şimdi ise dijital mesajlar var ve daha hızlı ve kontrolsüz olarak yayılmakta, doğru yanlış, hak batıl karışık olarak servis edilmektedir.
Bu durum, zaman zaman ciddi problemler üretecek noktaya geldiğinden bazı tedbirlerin alınma zarureti doğmuştur. Her memlekette olduğu gibi Osmanlıda da bu konuda nizamnameler neşretmek durumunda kalınmıştır. Biz de bu ay sizlerle ilgisine matufen 1864 Matbuat Nizamnamesi ve içerdiği bazı maddeleri paylaşıyoruz.
Günümüzde bilgi üretim ve yayım hızı artmakla tedbirler de artmaktadır. Fakat çoğu zaman tedbirler yayılana yetişemediği de vakıadır. Bilginin evrenselliği, bilgiye ulaşma hakkı önemli ve güzeldir. Doğru ve güzel haberlerin paylaşımı ve yayılması önemlidir. Kaldı ki ilk bilgi ve neşrini Allah yapmıştır. Hakikat bilgisine bağlı kalarak, hak ve iyi olanı paylaşarak katkıda bulunmak insanidir. Olması gereken ve bizlerden beklenendir.
İlla ki yanlış, yanıltıcı, rencide edici, zarar verici, ihanet barındırır vaziyette olmasın!